JU CENTAR ZA SOCIJALNI RAD

Sanski Most

PORODIČNO PRAVNA ZAŠTITA

PORODIČNO PRAVNA ZAŠTITA 

Porodičnom zaštitom uređuju se prava i dužnosti članova porodice, prava i dužnosti bračnih drugova, kao i obaveze roditelja prema djeci i obrnuto. 

Osnovni zakonski propis koji regulira porodično pravne odnose je Porodični zakon, kojim su Centru za socijalni rad utvrđena ovlaštenja u; postupcima razvoda braka tj. posredovanja, kao i stručne pomoći zaštite prava i interesa članova porodice u svim slučajevima poremećenih bračnih odnosa.

 

Starateljstvo

Starateljstvo je oblik zaštite maloljetnih lica bez roditeljskog staranja i punoljetnih lica koja nisu sposobna ili koja nisu u mogućnosti starati se o sebi, svojim pravima, interesima i obavezama. Svrha starateljstva je zamjena roditeljskog staranja, odnosno zaštita ličnosti i interesa punoljetnih štićenika, naročito njihovim liječenjem i osposobljavanjem za samostalan život i rad. To znači da poslove starateljstva vrši Organ starateljstva preko imenovanog staraoca ili neposredno preko stručnog lica. 

U skladu sa odredbama Porodičnog zakona Organ starateljstva u pripremanju, donošenju i provođenju svojih rješenja, odnosno pojedinih mjera koristi sve oblike socijalne zaštite, metode socijalnog i drugog stručnog rada, kao i usloge socijalnih, zdravstvenih, obrazovno – odgojnih i drugih organizacija i ustanova. 

Starateljstvom za posebene slučajeve pruža se zaštita osobama koja imaju poslovnu sposobnost, ali su faktički spriječena da lično u pojedinim poslovima i sporovima, odnosno onemogućena su za određeno vrijeme samostalno djelovati i kvalificira se: 

  1. staralac odsutnom licu, 
  2. staralac nepoznatom vlasniku imovine, 
  3. posebni staralac, 
  4. staralac nad stranim državljaninom, 
  5. ostali slučajevi starateljstva: (staralac teško bolesnom i nemoćnom licu, staralac začetka, staralac lica koje izdržava kaznu lišenja slobode, staralac umrlom licu, postavljanje staraoca od suda).

 

Centar za socijalni rad tj. Organ starateljstva preuzima staranje o maloljetnoj djeci onda kada roditelji nad njima ne vrše roditeljsko pravo. Porodični zakon normira da se pod starateljstvo stavljaju maloljetna lica u slučajevima:

  1. kad su roditelji umrli, nestali ili su nepoznatog boravišta duže od jedne godine, 
  2. kad je roditeljima oduzeto roditeljsko pravo,
  3. kad je roditeljima oduzeta poslovna sposobnost ili je još nisu stekli ili im je ograničena, 
  4. kad su roditelji kroz duže vrijeme zanemarili čuvanje i vaspitanje djece, 
  5. kad su roditelji odsutni ili nisu u mogućnosti redovno se starati o svojoj djeci, a nisu ga povjerili na čuvanje i vaspitanje licu za koje je Organ starateljstva utvrdio da ispunjava uslove za staraoca. 

 

Usvojenje – kao poseban oblik porodično pravne zaštite djece bez roditeljskog staranja regulisan je odredbama Porodičnog zakona i to: članom 91 – 123., kojima su propisani uvjeti, postupak zasnivanja usvojenja, kao i prava i dužnosti koji proizilaze iz potpunog i nepotpunog usvojenja. 

 

Hraniteljstvo 

U skladu sa Zakonom o hraniteljstvu u Federaciji Bosne i Hercegovine pod hraniteljstvom se smatra oblik zaštite izvan vlastite porodice kojom se djetetu ili odraslom licu osigurava odgovarajući porodični smještaj i zaštita u hraniteljskoj porodici.

Hraniteljstvo prema potrebama hranjenika može biti: 

  • tradicionalno hraniteljstvo,
  • specijalizovano hraniteljstvo,
  • hitno hraniteljstvo,
  • povremeno hraniteljstvo. 

 

O smještaju djece ili odraslih osoba u hraniteljsku porodicu kao i prestanku smještaja, Centar za socijalni rad provodi postupak i donosi rješenje u prvom stepenu uz saglasnost nadležnog Ministarstva zdravstva, rada i socijalne politike USK-a, te sa hraniteljskom porodicom sklapa ugovor o hraniteljstvu.  

 

Posredovanje

Prije pokretanja postupka za razvod braka bračni partneri ili oba bračna partnera koji imaju djecu nad kojim ostvaruju roditeljsko staranje dužni su u skladu sa odredbama Porodičnog Zakona FBiH podnijeti zahtjev za posredovanje fizičkom ili pravnom licu ovlaštenom za posredovanje.

Centar za socijalni rad je dužan da u roku od 8 dana od dana podnošenja zahtjeva pozove oba bračna partnera da prustupe i učestvuju u postupku posredovanja. Svrha posredovanja je između ostalog otklanjanje uzroka koji su doveli do poremećaja bračnih odnosa i izmirenje bračnih partnera. Ako se u postupku posredovanja bračni partneri ne izmire, nastojaće se da oni postignu sporazum o tome sa kim će živjeti njihova maloljetna djeca nad kojim se ostvaruje roditeljsko staranje, o odnosima djece sa roditeljem sa kojim neće živjeti, o njihovom izdržavanju i ostalim sadržajima roditeljskog staranja. O posredovanju se sačinjava zapisnik i dostavlja bračnim partnerima. Tužba za razvod braka se može podnijeti samo pod uslovom da je prethodno okončan postupak posredovanja i da je uz tužbu priložen zapisnik o posredovanju.

Potrebna dokumentacija: 

  1. Zahtjev za posredovanje
  2. Prijava prebivališta podnosioca zahtjeva
  3. Izvod iz matične knjige vjenčanih 
  4. Izvod iz matične knjige rođenih za dijete/djecu
  5. Uplatnica